Netbeheerders kunnen de vraag niet meer aan. Investeer daarom drastisch in netcapaciteit, betoogt Tim Brouwer, CEO van Visscher Seafood Group in Trouw.
Vorige week kregen wij bericht van netbeheerder Liander dat de stroomaansluiting c.q. capaciteitsuitbreiding die wij nodig hebben na de verbouwing van onze zalmverwerkingslocatie op Urk wederom met ten minste 2 jaar is uitgesteld. Dit is wellicht deels te verklaren door de achterstelling van buiten-Randstedelijke gebieden, maar in dit geval is de hoofdreden dat het de netbeheerder volledig boven het hoofd groeit.
Huishoudens en bedrijven worden, gestimuleerd en geforceerd door subsidies en wetgeving, in razend tempo geëlektrificeerd. Het gevolg van deze elektrificatie onder stoom en kokend water: een volledig overspannen energie-infrastructuur die aan alle kanten vastloopt.
Uit balans
Aan de enorme groei van de vraag naar netcapaciteit kan simpelweg niet worden voldaan door de netbeheerders. Vraag en aanbod zijn volledig uit balans, en hierdoor draait er 7 jaar na indiening van de uitbreidingsaanvraag, ondanks alle verduurzamingsinspanningen van ons bedrijf, tot minimaal 2027 een dieselaggregaat op ons terrein.
Nu is het spel tussen vraag en aanbod een kapitalistisch basiselement, waar ik in principe erg voor ben. Maar in dit geval stimuleert de overheid de vraagzijde dermate dat dit de markt compleet verstoort. Op deze manier loopt het aanbod van netcapaciteit de komende decennia continu achter de feiten aan, met allerlei contraproductieve effecten tot gevolg: een trager verlopende energietransitie en een enorme rem op economische groei.
Het is veel effectiever om in het aanbod van netcapaciteit te investeren. Voldoende aanbod van netcapaciteit zal namelijk als een natuurlijke katalysator van elektrificatie werken en een veel effectievere transitie bewerkstelligen dan het huidige hollen en stilstaan.
Multigenerationeel project
In 1997 werd het laatste grote Deltawerk, de Maeslantkering bij Hoek van Holland, voltooid. De Deltawerken waren inmiddels wereldberoemd als een van de zeven wonderen van de moderne wereld. ‘God created the world, the Dutch created the Netherlands.’
Aan de Maeslantkering werkten talloze ingenieurs, constructeurs en arbeiders waarvan velen nog niet geboren waren toen de Deltawet in 1958 werd aangenomen. Na de Watersnoodramp in 1953 was duidelijk dat het na eeuwen van inpoldering nog altijd niet klaar was en er nog een multigenerationeel project nodig was om Nederland veilig te maken. Maar liefst 18 kabinetten passeerden de revue gedurende de bouw van de Deltawerken. Niemand plukte de electorale vruchten van deze investeringen, maar Nederland was veilig.
Volgend huzarenstukje
Kunnen we dit nog één keer doen? Hoewel de netbeheerders vaak eigendom zijn van lokale overheden, zijn het commerciële partijen met een veel te korte investeringshorizon voor een project van deze grootte.
De politiek zal daarom de regie moeten nemen. Durf een beslissing te maken die voorbij je eigen aanstelling gaat. Stop met stimuleren en start met investeren. Laat het volgende huzarenstuk voor Nederland de aanleg van het Deltanet zijn.
Tim Brouwer, mede-eigenaar en CEO van de Visscher Seafood Group in Urk.