Begin juli kwam het bericht dat onze burgemeester, Pieter van Maaren (55), Urk in zal ruilen voor Zaltbommel. Toch wel onverwacht. Het leek ons leuk om vanuit economisch- en ondernemersperspectief de burgemeester terug te laten blikken op zijn Urker periode aan de hand van een aantal thema’s en steekwoorden.

 

‘Mins ik goon ier nooit maar weg’

“Je hebt ergens een aantal jaren gewerkt en dan ga je vooruit kijken. Ik moet nog 12 jaar voordat ik met pensioen mag. Wil je dan 20 jaar in één gemeente blijven werken? Als burgemeester heb je ook een bepaalde houdbaarheid en je moet voorkomen dat ze achteraf zeggen dat je te lang bent gebleven. Zeven jaar is bovendien het Bijbelse getal van de volheid, dus dan is dit een mooi moment. Het speelt ook mee dat we dichter bij mijn ouders in Heukelum komen. Die hebben aandacht nodig, dat is vanuit Zaltbommel dan dichtbij.”

“Op het persoonlijke vlak doet het natuurlijk wel wat met je. Je hebt relaties opgebouwd met mensen, daar neem je afscheid van. Ik ben een mensen-mens en we hebben ons op Urk geworteld in de afgelopen zeven jaar. Je laat wel wat achter. Aan de andere kant, het kan zijn dat een van de kinderen blijft, dan blijven we op die manier de band met Urk wel houden. En Urk is mijn eerste gemeente als burgemeester, dan blijft het wel je eerste liefde.”

“Qua werk laat je ook wat achter. Er zijn zaken die niet afgerond zijn, dat is wel jammer. Ja, ik denk wel dat ik aan de verwachtingen heb voldaan. In moeilijkere tijden kun je als burgemeester het verschil maken. Bijvoorbeeld bij het omslaan van de Z85, als marine gaat zoeken naar een schip, daar kun je je invloed op hebben. Het zijn vooral droevige gevallen, waarbij mensen overlijden, dat je er kan zijn. Zakelijke dingen ook wel. Jongeren die vechten om een meisje. Het is wel handig dat je dan  ‘hoog over’ wat contacten kan leggen om maatregelen te nemen zodat zaken niet nog verder uit de hand lopen. Als burgemeester kun je boven de partijen staan en het ambt opent deuren. Daar had ik minder van verwacht dan in werkelijkheid het geval was.”

Ambtenaren vs Politiek

“Op Urk zit weinig verschil tussen de politieke partijen. Ze moeten op kleine dingen het verschil maken. Er zijn geen grote principiële discussies zoals in grote gemeenten waar SP en VVD of Groen Links meedoen. Ik denk dan wel eens dat de Urker politieke partijen meer de discussie vanuit hun partijprogramma moeten voeren. Wil je wel of geen armoedebeleid? In een andere gemeente zou de PVDA dat aanjagen, dat merk je op Urk minder.”

“Of de politiek en ambtenaren een antenne voor elkaar hebben? Een ambtenaar kijkt ook naar de politieke werkelijkheid, maar ik verwacht van mijn ambtenaren een gedegen advies op basis van hun deskundigheid. Als college of raad anders besluit dan moet je er ook geen drama van maken, dat is de politieke realiteit.”

“Ik zag bij de raad geen rare besluiten. Ik moet ingrijpen als het niet gaat over het grondgebied of als het in strijd is met de regels. Niemand in de raad kan volkomen neutraal zijn. Je hebt een achterban, daar kijk je naar. Individuele belangen mogen niet de doorslag geven, maar je neemt je besluiten door een politiek gekleurde bril. Het college doet geen rare voorstellen naar de raad, maar een raad wil zich wel onderscheidend opstellen, daar grijpen ze dan het vragenuur voor. Dat haalt de krant omdat het de dingen uit de buurt zijn wat mensen aanspreekt. Als het de openbare ruimte raakt zit de tribune vol, kijk maar naar de discussie rond het busplein. Als je de begroting vaststelt zit er niemand.”

“Communicatie is hartstikke belangrijk, maar soms willen mensen alleen maar een deel van het antwoord horen. Ook ten aanzien van een evenement zoals Beer & BBQ. Mensen willen soms ook alleen maar horen wat ze willen horen. Ik ben niet tegen dat evenement, maar ik vraag me af of je de haven daarvoor als locatie moet kiezen, dan zijn er betere locaties. Maar onze communicatie kan soms ook beter. Als gemeente zijn we soms drukker met besluit en inhoud, waarbij te laat aan de communicatie wordt gedacht.”

Buitendijkse haven

“Er zijn een paar spannende momenten geweest. Eerst rond haalbaarheid en betaalbaarheid, dat is een jaar of zeven geleden onderzocht, dat was spannend. En de vraag wie je nu de ‘lead’ moest geven. Daar stapte gelukkig de provincie in. Urk heeft een beperkte omvang, maar we doen alsof we een gemeente van 55.000 inwoners zijn. Je kan je dan verslikken, dus blij dat provincie daar de leiding in genomen heeft. Dan zie je dat er allerlei hobbels komen, pacht, btw, stikstof. Veel van die hobbels worden door overheden gecreëerd. We zijn vanuit die één loketfunctie gaan werken om die hobbels juist te slechten, maar toch zie je dat de verschillende overheden hun eigen bezwaren opwerpen.”

“Je weet dat als je het proces bij een ander neerlegt, dat die bepaalt hoe het loopt. We wilden wel wat overslag omdat een van de bedrijven daarin actief was, maar we wisten dat de provincie dat niet wilde. Rond het onderzoek naar die haalbaarheid en betaalbaarheid, is volgens mij teveel bilateraal overleg geweest, dat zou ik anders gedaan hebben. Met een stuurgroep waarin al die geledingen zitting hebben had je meer saamhorigheid gehad. Als het gaat over verschillende beelden die bij ondernemers en overheden zijn ontstaan, dan komt dat door het proces zoals dat nu loopt. In zo’n stuurgroep krijg je dan meer het gevoel dat je naar hetzelfde doel toewerkt.”

“Er wordt wel een stip op de horizon gezet, maar ieder loopt op zijn eigen manier naar die stip toe. Iedereen steekt er op een positieve manier energie en geld in, maar over bijvoorbeeld een ontsluitingsweg vinden dan ellenlange discussies plaats. Het is maar een klein onderdeeltje, maar als je dan eerder met elkaar om tafel zit, dan voorkom je dat ieder een eigen koers vaart. Bestuur en politiek geeft daar een eigen dynamiek aan, zeker als verkiezingen ook nog eens mee gaan spelen.”

Vis(serij)

“De visie van Klaas Post, waar het met de Urker visindustrie naar toe gaat heeft me aan het denken gezet. Je ziet een verdergaande concentratie van visserij in Europa, waar Urk een belangrijke plek in inneemt. Die ontwikkeling moet je op blijven focussen. Ik geloof dat de visserman na de puls zijn weg wel weer vindt, daar zijn ze innovatief genoeg voor, maar over tien jaar zal het wel volledig anders zijn.”

“Toen ik hier kwam vroeg ik me ook af waarom vissers en visindustrie niet meer in één schip zaten. Iedereen heeft echter een eigen identiteit, blijkbaar zit het in een mens om onderscheidend te willen zijn. Kijk ook naar de kerken. Mensen willen het verschil kunnen maken, dat realiseer ik me in de visserij ook wel, maar zorg dat je eenheid in verscheidenheid houdt. Wij idealiseren het ook vaak. Het samengaan van kerken in Nederland is niet uit rijkdom, maar noodgedwongen. Dat zal in de visserij misschien ook gebeuren, maar Urk gaat wel overleven.”

“Wij gaan vaak op de trom roeren als we aan het eind van de lijn zitten. Dat moeten we eerder doen, laten horen waar we voor staan. Als je weet dat iets er komt, dan kun je beter na gaan denken hoe je er het meeste uit kan slepen. Dat hebben we bij de windmolens gezien rond Urk en dat zie ik bij de visserij ook gebeuren. Niet alleen stille diplomatie, zoals we in Nederland gewoon zijn. Soms is het beter om in het beginstadium fors herrie te maken. Je moet beide wegen bewandelen, maar wel elkaar versterken.”

Toerisme

“We willen wel toeristische activiteiten, maar je hebt niet altijd in de hand wie er wel en niet op af mogen komen. Toeristen lopen ook op zondag op Urk. Daar ligt wel een grote uitdaging. Wil je focus leggen op kwantiteit of een bepaalde kwaliteit. Als je voor kwantiteit gaat en het slaat aan, dan is het niet meer te keren, daar moet je wel goed over nadenken. Je moet je beseffen dat televisieprogramma’s  over Urk, mensen trekt. Goed voor de horeca en middenstand, maar dan moet je niet over vijf jaar zeggen dat het teveel is en dat je het wil tegenhouden.”

“De vraag is natuurlijk wel waar een toerist naar op zoek is. Als iemand komt moet hij ook geld besteden, dat is de kunst. Gaat iemand een weekendje Urk doen? Je moet wel je eigen schaalgrootte in acht nemen. Realistisch is dat mensen hier een halve dag zijn. Een visserijbelevingscentrum zou schitterend zijn, want die doelgroep wil je trekken. Of iets anders dat past bij de Urker cultuur. Dat is iets waar Urk over na moet denken. Als je kiest voor cultuur en visserij, dan hoort daar zo’n belevingscentrum bij. Een mooie uitdaging voor mijn opvolger.”

Berechja

“Ja, daar heb ik wel eens een uurtje van wakker gelegen. We hebben enorm veel jongeren, dus goed onderwijs is belangrijk op Urk. Als Berechja om was gevallen, dan had er voor Mavo en Havo wel een oplossing gekomen. Mijn grote zorg was de visserijschool. Met onze jeugd en economie en leven lang leren, was die school van essentieel belang. Als de visserijschool was omgevallen hadden we die nooit meer terug gekregen. Dat had niet goed geweest voor burgers en bedrijfsleven.”

“Ik was verbouwereerd dat er financieel zoveel problemen waren dat het met twee weken afgelopen kon zijn. Wat ik mooi vond is dat Rijk, provincie en gemeente er geld in wilden steken. We wilden als gemeente wel, maar het hele bedrag konden wij niet, dus de vraag was of andere overheden ook mee wilden doen. Wat me wel verbaasd heeft in het hele traject is hoe het mogelijk was dat het Rijk als toezichthouder niet in een eerder stadium heeft ingegrepen.”

“Ja, ik had wel zicht in hoe het er voor stond. Toen de portefeuille vrij kwam zeiden de andere wethouders dat ze het niet wilden overnemen. Ik wilde het wel doen, maar ik wilde wel eerst een feitenanalyse hebben om te weten waar ik verantwoordelijk voor werd, toen kreeg ik wel vraagtekens. We zijn door het oog van de naald gegaan.”

BKU

“De BKU is een verbindende partij tussen gemeente en bedrijfsleven. Als er ontwikkelingen zijn waar meerdere partijen bij nodig zijn, pleit er dan ook voor om als collectief bij elkaar te gaan zitten. Zoals nu bij de totstandkoming van de Regio Deal, zorg er voor dat er een stuurgroep komt waarbij iedereen aan tafel zit.”

“Denk er goed over na wat je als bedrijfsleven in de toekomst op je af ziet komen, waar je met de overheden actie op moet ondernemen. Wat voor soort bedrijven wil je straks op het binnendijkse bedrijventerrein? En wat wil je met de vrijkomende bedrijven op het oude terrein als bedrijven straks gaan verhuizen naar de buitendijkse haven? Benoem de ontwikkelingen die je als bedreiging op je af ziet komen, waarbij je de overheid nodig hebt.”

“De relatie tussen BKU en gemeente is door de jaren heen steeds beter geworden. Jullie zijn een belangenvereniging en dat moeten wij in ogenschouw nemen. Het is ook net politiek, daar moet je rekening mee houden. Respect hebben voor elkaars positie.”

Wat me niet meer zal overkomen…

“Zeg nooit nooit. Ik ben van nature iemand die zelf zoekt naar oplossingen. Maar ik zou in sommige gevallen eerder de ‘lead’ moeten nemen en niet alleen naar een oplossing gaan zoeken. Berechja is een voorbeeld, we hadden eerder informeel bij elkaar moeten komen. Ook ik ben iemand van de stille diplomatie, maar van Urk heb ik geleerd dat je eerder met je vuist op tafel moet slaan. Ik kwam uit de ambtelijke wereld, je zocht overeenstemming om tot resultaat te komen. Op Urk is het zeggen waar het op staat en volhouden.”

“In het openbaar bestuur krijg je te maken met tegenwind, dat hoort er bij, daar zit ik niet mee. Je krijgt te maken met belangengroeperingen die op hun eigen manier in de zaak zitten. Dat moet je relativeren. Je moet je rug recht houden, maar niet vast laten roesten?

“Ik vind het jammer ik er niet de handen voor op elkaar heb gekregen om de Urker werf in Madurodam te krijgen. De directeur van Madurodam kwam daarmee naar ons toe, het was in de crisis en er moest 3 tot 4 ton voor komen. Dat had ik schitterend gevonden. Als viscentrum hadden we ons daar prachtig kunnen profileren.”

Rapportcijfer

“Ik ben niet van de cijfers, maar het doet me goed als mensen zeggen ‘jammer dat je weggaat’, dat is geen rapportcijfer maar dat zie ik als een voldoende. Soms is dat plichtmatig, of mensen die je persoonlijk kennen, maar ook de doorsnee Urker die het zo terloops tegen je zegt. Waardering van de Urker is wel mooi, iemand die een zalmpje komt brengen omdat je zo leuk hebt zitten praten op een 60-jarig huwelijksjubileum.”

Tot slot

“Grootste uitdaging is dat de samenleving door schaalgroei zal veranderen en mensen minder naar elkaar zullen omzien, de ontkerkelijking neemt toe. Urk gaat richting 28.000 inwoners, wat voor samenleving ben je en wil je zijn op de lange termijn?”

“Bijzonder aan Urk vind ik dat cultuur toch zo bepalend is op hoe je in het leven staat. De manier waarop de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden opgenomen in de arbeidsmarkt. Dat zegt iets over je cultuur en hoe je in het leven staat. Dat is geweldig aan Urk. Het stoort me als mensen eenzijdig op andere zaken de aandacht vestigen. Moeten ze doen, maar er spelen ook andere zaken die onderbelicht blijven. Ik heb altijd geprobeerd het complete verhaal neer te leggen.”

[metaslider id=10447][metaslider id=10447]